Dnia 22 kwietnia 2018 r. w Muzeum Wsi w Odrzykoniu odbyło się spotkanie poświęcone osobie ks. płk. Józefa Panasia, wpisujące się w Rok tego wielkiego Odrzykoniaka, zainaugurowany uroczyście w 130 rocznicę Jego urodzin, w listopadzie 2017 r.

„Ks. płk Józef Panaś – obrońca Polski i charyzmatyczny kapelan legionistów” to tytuł audycji, która została odtworzona w naszym muzeum, a nagrana i wyemitowana była przez Polskie Radio w Chicago w kwietniu 2011 r. Gośćmi audycji byli historycy z Instytutu Historii i Nauk Politycznych w Białymstoku: prof. dr hab. Jan Snopko, prof. dr hab. Adam Dobroński, dr Stanisław Czerep i dr Jan Jerzy Milewski oraz prezes Stowarzyszenia Odrzykoniaków mgr Barbara Guzek. Audycję „na żywo” prowadzili dr Józef Kubit i dziennikarz Krzysztof Balcerowicz.

W dwugodzinnej audycji rozmówcy poruszyli wiele wątków z życia i działalności ks. płk. Józefa Panasia.

Pierwszą rozmówczynią była Barbara Guzek, prezes stowarzyszenia i krewna ks. Panasia, która mówiła o wpływie rodziny na rozwój osobowy i patriotyzm księdza, o jego walce z krzywdą i złem oraz ofierze życia w służbie Ojczyźnie, a także o związkach ks. Panasia z Odrzykoniem.

Dr Stanisław Czerep przedstawił ks. Józefa Panasia jako kapelana II Brygady Legionów Polskich podkreślając jego niezłomną postawę pomimo kontrowersji i konfliktów w obozie legionowym. Dr Czerep zacytował fragmenty „Nabożeństwa dla żołnierzy Legionów Polskich i dla młodzieży polskiej” opracowanego przez ks. Panasia, a następnie opowiedział o postawie księdza podczas procesu w Marmaros Szigiet. W dalszej kolejności mówił o udziale ks. Panasia w obronie Przemyśla w 1918 r. i obronie Lwowa w 1920 r.

Kolejny rozmówca, historyk, prof. dr hab. Jan Snopko, opowiedział o postanowieniach traktatu brzeskiego z 9 lutego 2018 r. i roli jaką odegrał ks. Panaś w organizowaniu sprzeciwu II Brygady Legionów wobec krzywdzących naród polski jego postanowień.

Dr Jan Jerzy Milewski rozwinął wątek zamachu majowego w 1926 r. i stosunku ks. Panasia do rządów sanacyjnych.

Ostatnim rozmówcą był prof. dr hab. Adam Dobroński, który mówił o działalności ks. Józefa Panasia w Polskim Stronnictwie Ludowym „Piast” a następnie w Stronnictwie Ludowym oraz działalności księdza jako redaktora gazety Grudziądzkiej. Ciekawym wątkiem w wystąpieniu profesora dr. hab. Adama Dobrońskiego było przedstawienie stanowiska ks. Panasia w sprawie polityki RP wobec Niemiec po akcie o nieagresji ze stycznia 1934 r. oraz o jego losach po wybuchu wojny, a szczególnie o udziale księdza Panasia w obronie Lwowa, organizowaniu partyzantki na Podkarpaciu, a także jego aresztowaniu i męczeńskiej śmierci.

Audycję wysłuchano w kameralnym gronie, a następnie przy kawie i herbacie była okazja do dyskusji i wymiany wrażeń po tej kolejnej, ciekawej lekcji historii.